Rođen je u Njegušima 1749. godine, a zamonašio se u 12. godini. Po upokojenju mitropolita Arsenija (Plamenca), 1782. godine, postao je mitropolit i gospodar Crne Gore. Život je proveo „sa mačem u jednoj i krstom u drugoj ruci“, boreći se da očuva slobodu crnogorskog naroda, kojim je upravljao, i da utvrdi veru Pravoslavnu u njemu. Istovremeno je mirio zavađena crnogorska plemena, i vojevao porotiv Turaka i Francuza. Smatra se osnivačem crnogorske državnosti. Iako je bio duhovni i svetovni poglavar svome narodu, živeo je u teskobnoj, hladnoj keliji, monaškim podvigom ugađajući Bogu. Upokojio se 1830. godine. Čudotvorne mošti mu počivaju u Cetinjskom manastiru, u kojem je i ovozemaljski život proveo.
Sveti apostol i jevanđelist Luka.
Sveti Luka, rodom iz Antiohije Sirijske, bio je jedan od 70 apostola Isusa Hrista i bio je saradnik svetog apostola Pavla (2 Tim 4, 10). Poticao je iz prosvećene grčke sredine. Od malih nogu, Luka se posvetio nauci. Proučivši jevrejski zakon, naučio je i umjetnost liječenja i upoznao se sa grčkom filosofijom, savršeno je poznavao grčki i egipatski jezik. Čuvši za Hrista, Sveti Luka je stigao u Palestinu, gdje je počeo neprekidno slijediti Spasitelja. Kasnije je, kao jedan 70-ice učenika, poslat od Gospoda na prvu besjedu o Carstvu Nebeskom (Lk 10, 1-3). Sveti Luka, takođe, je bio jedan od prvih učenika, kojem se javio vaskrsli Hristos – to se dogodilo kada je Luka i drugi učenik – Kleopa išli za Emaus.
Sveti Simeon Metafrast, koji je sastavio žitije svetog apostola i jevanđeliste Luke, crpeći svjedočanstva drevnih crkvenih pisaca Origena, Klimenta Aleksandrijskog i crkvenog istoričara Jevsevija Kesarijskog, piše da je, poslije Silaska Svetoga Duha na apostole, Luka ostao neko vrijeme u Jerusalimu. Zatim je otišao u Antiohiju, gdje je već bilo nekoliko učenika.
Zaustavivši se u samarijskom gradu Sevastiji da propovijeda Jevanđelje, uzeo je desnu ruku proroka Jovana Krstitelja i prenio je, kao dragocjenu hrišćansku svetinju, u Antiohiju. Ovdje je Luka sreo svetog apostola Pavla tokom njegovog drugog misionarskog putovanja, koje se dogodilo oko 50. godine nove ere. Odatle su obojica otišli u Grčku da tu propovijedaju Riječ Božiju.
Poslije mučeničke smrti apostola Petra i Pavla, Sveti Luka je napustio Rim i propovijedao kroz Ahaju, Libiju, Egipat i Tivaidu. Sveti apostol Luka je autor jednog od četiri jevanđelja (treće jevanđelje po redoslijedu u Novom zavjetu), kao i knjige Djela apostolska. Takođe, po Predanju Crkve, on je prvi ikonopisac koji je naslikao Bogorodičine ikone. „“Blagodat Rođenog od mene, i moja, neka budu sa ovim ikonama“, rekla je Presveta Bogorodica kada je vidjela ikone. Pored toga, sveti Luka je naslikao ikone svetih Petra i Pavla. A i apostol Luka je bio ljekar, pa je i poštovan kao sveti ljekar. Upokojio se u 84 godini ovozemaljskog života, kada su ga zlobni neznabožci stavili na muke i objesili o jednu maslinu u gradu Tebi Beotijskoj.
Sveti Julijan i Didim Slepac.
.png)
